دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی  (M.A)

گرایش : میکروبیولوژی

عنوان : بررسی تاثیرspp.  Streptomyces جدا شده از خاک بر انحلال فسفات به منظور تولید کود زیستی فسفاته

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد علوم و تحقیقات کرمان

دانشکده علوم پایه، گروه زیست شناسی

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته زیست شناسی  (M.A)

گرایش: میکروبیولوژی

 

 

عنوان:

بررسی تاثیرspp.  Streptomyces جدا شده از خاک بر انحلال فسفات به منظور تولید کود زیستی فسفاته

استاد راهنما:

دکتر شهرام پور سیدی

 

 

استاد مشاور:

دکتر سیدمحمدرضا خوشرو

  

 

زمستان 1392

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                  شماره صفحه

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- روابط میكروارگانیسم با ریشه گیاهان. 5

1-3- ترشحات ریشه. 6

1-4- ریزوسفر. 6

1-4-1 جمعیت میكروبی در ریزوسفر. 7

1-4-2 عوامل مؤثر بر میكروارگانیسم ها در منطقه ریشه. 8

1-5- اهمیت فسفر برای موجودات زنده. 9

1-5-1 اشكال مختلف فسفر در طبیعت. 9

1-5-2 تغییر و تبدیلات میكروبی فسفر در طبیعت. 10

1-5-3 میكروارگانیسم های ریزوسفر و انحلال فسفات. 12

1-5-4 مكانیسم های انحلال فسفر توسط میکروارگانیسم ها. 12

1-6- اثر میكروارگانیسم های ریزوسفری بر گیاهان. 14

1-7- کودهای کشاورزی. 17

1-7-1 مقایسه انواع مختلف کودها. 17

1-7-2 کود زیستی (Biofertilizer) 18

1-7-3 دسته بندی کودهای زیستی. 19

1-7-4 اثرات سوء کودهای شیمیایی. 19

1-7-5 دلایل اهمیت استفاده از کودهای زیستی. 20

1-7-5-1 اهمیت کودهای بیولوژیک در سلامتی انسان. 21

1-8- پیشینه استفاده از کودهای زیستی. 22

1-9- جایگاه تولید كودهای زیستی در ایران و جهان. 23

1-10- تولید کودهای زیستی. 25

1-10-1 ویژگی ماده حامل. 26

1-11- کودهای زیستی باکتریایی. 27

1-12- کودهای زیستی فسفاته. 28

1-13- لیگنیت. 29

1-14- ویژگی های گیاه تربچه. 30

1-14-1 خصوصیات گیاه شناسی. 30

1-14-2 شرایط اقلیمی. 31

1-14-3 کشت تربچه. 33

1-15- اهداف تحقیق. 34

1-16- فرضیه های تحقیق. 34

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- پیشینه تحقیق. 36

2-2- هدف پژوهش. 40

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- تهیه کشت جوان و اطمینان از خالص بودن سویه نگهداری شده   42

3-1-1 رنگ آمیزی گرم. 42

3-1-2 تکنیک کاور اسلیپ. 42

3-2- پیش تست سویه مورد نظر برای اطمینان مجدد از انحلال فسفات در مقیاس آزمایشگاهی. 43

3-3- ارزیابی به کارگیری افزودنی­های لازم برای افزایش بقا سویه مورد نظر نسبت به تنش های محیطی مشتمل بر خشکی، شوری، دما، UV، pH    44

3-3-1 آماده سازی ماده حامل جهت تلقیح با باکتری. 44

3-3-2 اعمال تنش های محیطی بر روی تیمارها. 45

3-3-2-1 محیط کشت استارچ کازئین آگار. 46

3-3-2-2 محلول  كدورت سنجی مك فارلند. 46

3-3-2-3 محلول رقیق كننده. 47

3-4- اعمال بهترین تیمار به گلدان ها و بررسی پایداری باکتری در ریزوسفر گیاه تربچه. 47

3-4-1 روش كشت گلدانی تربچه. 47

3-5- تاثیر سطوح مختلف تلقیح بر روی بقاء در سطح بذر تربچه   48

3-6- تاثیر سطوح مختلف تلقیح به کار برده شده در جذب فسفات توسط گیاه تربچه. 48

3-6-1 اندازه گیری غلظت فسفر گیاه تربچه. 48

3-6-2 روش ساخت معرف وانادات – مولیبدات. 49

3-6-3 روش تهیه محلول های استاندارد فسفر و رسم منحنی استاندارد   49

3-7- بررسی بقاء باکتری در حامل‏های مختلف. 50

3-8- نگهداری سویه مورد نظر برای مطالعات بعدی. 50

3-8-1 محیط كشت نوترینت براث (Nutrient Broth) 51

3-8-2 محیط كشت TSA.. 51

3-9- نتایج آنالیز خاک گلدان قبل از آزمون و پس از آزمون   52

3-10-  تجزیه وتحلیل آماری داده ها. 52

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‏ها

4-1- تهیه محیط کشت تازه و اطمینان از خالص بودن سویه نگهداری شده   54

4-2- پیش تست سویه مورد نظر برای اطمینان مجدد از انحلال فسفات   54

4-3- تاثیر مواد حامل بر بقاء سویه باکتری. 55

4-3-1 تاثیر تنش دمایی بر افزایش بقاء باکتری در فرمول   55

4-3-2 تاثیر تنش شوری بر افزایش بقاء باکتری در فرمول. 65

4-3-3 تاثیر تنش خشکی بر افزایش بقا باکتری در فرمول. 73

4-3-4 تاثیر تنش PH بر افزایش بقا باکتری در فرمول. 76

4-3-5 تاثیر تنش UV بر افزایش بقا باکتری در فرمول. 84

4-4- اعمال بهترین تیمار به گلدان و بررسی پایداری باکتری در ریزوسفر گیاه. 89

4-6- تاثیر سطوح مختلف تلقیح به کار برده شده در جذب فسفات توسط گیاه و نتایج آنالیز فسفات خاک گلدان‏ها و آنالیز فسفات گیاه   96

4-7- بررسی بقاء باکتری در حامل‏های مختلف. 103

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری. 111

5-2- پیشنهادات. 119

منابع و مآخذ. 121

فهرست منابع فارسی. 121

فهرست منابع انگلیسی. 123

چکیده انگلیسی. 126

 

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                  شماره صفحه

جدول 1-1- فهرستی از كودهای زیستی فسفاته داخل کشور.. 25

جدول 2-1- درجه حرارت های مورد نیاز گیاه تربچه.. 32

جدول 3-1- ترکیبات محیط کشت PVK.. 43

جدول 3-2- ترکیبات محیط کشت استارچ کازئین آگار.. 46

جدول 3-3- ترکیبات سرم فیزیولوژی.. 47

جدول 3-4-  ترکیبات محیط کشت نوترینت براث.. 51

جدول 3-5- نتایج آنالیز مینرالوژی و تجزیه سرندی خاک.. 52

جدول 3-6- توزیع اندازه ذرات خاک.. 52

جدول 4-1- میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف دمایی (درجه سانتیگراد).. 55

جدول 4-2- میانگین بقاء باکتری در زمان‏ (روز شمارش).. 55

جدول 4-3- میانگین بقاء باکتری در رقت‏های مختلف.. 55

جدول 4-4- تجزیه واریانس سطوح مختلف دما بر بقاء باکتری.. 56

جدول 4-5- تجزیه واریانس سطوح مختلف زمان شمارش کلنی‏ها بر بقاء باکتری.. 56

جدول 4-6- تجزیه واریانس سطوح مختلف رقت بر بقاء باکتری.. 56

جدول 4-7- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف دما به روش دانکن (α < 0.05).. 57

جدول 4-8- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف دما به روش دانکن (α <0.05).. 57

جدول 4-9- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف رقت به روش دانکن (α <0.05).. 57

جدول 4-10- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده در تنش دمایی.. 58

جدول 4-11- تجزیه واریانس بین مواد حامل فرموله شده مختلف بر بقاء باکتری.. 58

جدول 4-12- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن (α <0.05).. 59

جدول 4-13- میانگین بقاء باکتری بر اساس فاکتورهای دما، رقت، زمان شمارش کلنی‏ها و مواد حامل فرموله شده.. 60

جدول 4-14- میزان معنی داری فاکورهای دما (Temperature)، رقت (Dilution)، زمان شمارش کلنی‏ها (Day) و مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری در تنش دمایی.. 62

جدول 4-15- میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف شوری.. 65

جدول 4-16- میانگین بقاء باکتری در زمان‏ (روز شمارش).. 65

جدول 4-17- میانگین بقاء باکتری در رقت‏های مختلف.. 65

جدول 4-18- تجزیه واریانس سطوح مختلف شوری بر بقاء باکتری   66

جدول 4-19- تجزیه واریانس سطوح مختلف زمان شمارش کلنی‏ها بر بقاء باکتری.. 66

جدول 4-20- تجزیه واریانس سطوح مختلف رقت بر بقاء باکتری.. 66

جدول 4-21- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف شوری  به روش دانکن (α <0.05).. 66

جدول 4-22- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف زمان به روش دانکن (α <0.05).. 67

جدول 4-23- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف رقت به روش دانکن (α <0.05).. 67

جدول 4-24- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده در تنش شوری.. 67

جدول 4-25- تجزیه واریانس بین مواد حامل فرموله شده مختلف بر بقاء باکتری تحت تنش شوری.. 68

جدول 4-26- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن  در تنش شوری(<0.05).. 68

جدول 4-27- میانگین بقاء باکتری بر اساس فاکتورهای شوری، رقت، زمان شمارش کلنی‏ها و مواد حامل فرموله شده.. 69

جدول 4-28- میزان معنی داری فاکورهای شوری (Salinity)، رقت (Dilution)، زمان شمارش کلنی‏ها (Day) و مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری در تنش شوری.. 71

جدول 4-29- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف خشکی  و مواد حامل به روش دانکن (α <0.05) ……………………. 72

جدول 4-30- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده در تنش خشکی…………………………………… 73

جدول 4-31- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری در تنش خشکی به روش دانکن       (α <0.05)……………….. 73

جدول 4-32- میانگین بقاء باکتری بر اساس فاکتورهای خشکی و مواد حامل فرموله شده…………………………….. 73

جدول 4-33- میزان معنی داری فاکورهای خشکی و مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری.. 75

جدول 4-34- تجزیه واریانس سطوح مختلف pH بر بقاء باکتری.. 76

جدول 4-35- تجزیه واریانس سطوح مختلف زمان شمارش کلنی‏ها بر بقاء باکتری.. 76

جدول 4-36- تجزیه واریانس سطوح مختلف رقت بر بقاء باکتری.. 77

جدول 4-37- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف pH  به روش دانکن (α <0.05).. 77

جدول 4-38- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف زمان به روش دانکن تحت تاثیر تنش pH (α <0.05).. 77

جدول 4-39- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف رقت به روش دانکن تحت تاثیر تنش pH(α <0.05).. 78

جدول 4-40- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده تحت تاثیر تنش pH.. 78

جدول 4-41- تجزیه واریانس بین مواد حامل فرموله شده مختلف بر بقاء باکتری.. 78

جدول 4-42- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن (α <0.05).. 79

جدول 4-43- میانگین بقاء باکتری بر اساس فاکتورهای pH ، رقت، زمان شمارش کلنی‏ها و مواد حامل فرموله شده.. 80

جدول 4-44- میزان معنی داری فاکورهای pH ، رقت (Dilution)، زمان شمارش کلنی‏ها (Day) و                                             مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری.. 82

جدول 4-45- تجزیه واریانس سطوح مختلف زمان شمارش کلنی‏ها بر بقاء باکتری در تنش uv. 84

جدول 4-46- تجزیه واریانس سطوح مختلف رقت بر بقاء باکتری در تنش uv  84

جدول 4-47- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف uv به روش دانکن (α <0.05).. 85

جدول 4-48- مقایسه میانگین بقاء باکتری در سطوح مختلف رقت به روش دانکن تحت تنش uv  (α <0.05).. 85

جدول 4-49- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده تحت تنش uv. 86

جدول 4-50- تجزیه واریانس بین مواد حامل فرموله شده مختلف بر بقاء باکتری تحت تنش uv. 86

جدول 4-51- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن تحت تنش uv        (α <0.05).. 86

جدول 4-52- میانگین بقاء باکتری بر اساس فاکتورهای uv، رقت، زمان شمارش کلنی‏ها و مواد حامل فرموله شده.. 87

جدول 4-53- میزان معنی داری فاکورهای uv، رقت (Dilution)، زمان شمارش کلنی‏ها (min) و                                             مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری.. 88

جدول 4-54- میانگین بقاء باکتری در ریزوسفر گیاه تربچه بر اساس مواد حامل فرموله شده.. 90

جدول 4-55- تجزیه واریانس بین مواد حامل فرموله شده مختلف بر بقاء باکتری در ریزوسفر گیاه تربچه.. 90

جدول 4-56- مقایسه میانگین بقاء باکتری در ریزوسفر گیاه تربچه به روش دانکن (α <0.05).. 91

جدول 4-57- میانگین بقاء باکتری در مواد حامل مختلف تلقیح شده به بذر.. 92

جدول 4-58- میانگین بقاء باکتری در زمان‏ (روز شمارش).. 92

جدول 4-59- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن (α <0.05).. 93

جدول 4-60- مقایسه میانگین بقاء باکتری در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 93

جدول 4-61- میانگین بقاء باکتری در مواد حامل فرموله شده و زمان شمارش کلنی‏ها.. 94

جدول 4-62- میزان معنی داری فاکورهای زمان شمارش کلنی‏ها (Day) و مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری.. 94

جدول 4-63- میزان معنی داری فاکورهای طول برگ (Leaf Lenght)، وزن خشک (Dry Weight) ،  وزن تر (Fersh Weight) ، فسفات خاک (Soil Phosphate) و فسفات گیاه (Plant Phosphate)بر بقاء باکتری.. 96

جدول 4-64- مقایسه میانگین طول برگ در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 97

جدول 4-65- مقایسه میانگین وزن خشک در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 97

جدول 4-66- مقایسه میانگین وزن تر در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 98

جدول 4-67- مقایسه میانگین فسفات خاک در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05). 98

جدول 4-68- مقایسه میانگین فسفات گیاه در حامل های مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 99

جدول 4-69- میانگین بقاء باکتری در زمان‏ (روز شمارش) در دوره 3 ماهه.. 103

جدول 4-70- میانگین بقاء باکتری در رقت‏های مختلف در دوره 3 ماهه   103

جدول 4-71- تجزیه واریانس سطوح مختلف زمان شمارش کلنی‏ها بر بقاء باکتری در دوره 3 ماهه.. 104

جدول 4-72- تجزیه واریانس سطوح مختلف رقت بر بقاء باکتری در دوره 3 ماهه.. 104

جدول 4-73- مقایسه میانگین بقاء باکتری در حامل‏های مختلف در زمان های شمارش مختلف به روش دانکن (α <0.05).. 104

جدول 4-74- مقایسه میانگین رقت بر بقاء باکتری به روش دانکن  در دوره 3 ماهه (α <0.05).. 105

جدول 4-75- میانگین بقاء باکتری بر اساس مواد حامل فرموله شده در دوره 3 ماهه.. 105

جدول 4-77- مقایسه میانگین تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری به روش دانکن (α <0.05).. 106

جدول 4-78- میانگین بقاء باکتری در مواد حامل فرموله شده، رقت و زمان شمارش کلنی‏ها.. 107

جدول 4-79- میزان معنی داری فاکورهای رقت (Dilution)، زمان شمارش کلنی‏ها (Day) و مواد حامل فرموله شده (Carrier Materials) بر بقاء باکتری   108

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                  شماره صفحه

نمودار 3-1- منحنی استاندارد فسفر(گیاه).. 50

نمودار 4-1- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور زمان شمارش کلنی‏ها (روز).. 63

نمودار 4-2- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور دما (درجه سانتیگراد).. 63

نمودار 4-3- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور رقت   64

نمودار 4-4- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور شوری (درصد).. 72

نمودار 4-5- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور زمان شمارش کلنی‏ها (روز) تحت تنش شوری.. 72

نمودار 4-6- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور رقت تحت تنش شوری.. 73

نمودار 4-7- تاثیر سطوح مختلف خشکی و ماده حامل بر بقاء باکتری در فرمول.. 76

نمودار 4-8- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور pH   83

نمودار4 -9- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور زمان شمارش کلنی‏ها (روز) تحت تنش pH.. 83

نمودار 4-10- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور رقت تحت تنش pH.. 84

نمودار 4-11- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور زمان شمارش کلنی‏ها (دقیقه) تحت تنش uv. 88

نمودار 4-12- تاثیر مواد حامل بر بقاء باکتری بر اساس فاکتور رقت تحت تنش uv. 89

نمودار 4-14- بقا باکتری در سطوح مختلف تلقیح.. 95

نمودار 4-15- اندازه طول برگ در تیمارها.. 99

نمودار 4-16- وزن خشک گیاه در تیمارها.. 100

نمودار 4-17- وزن تر گیاه در تیمارها.. 100

نمودار 4-18- آنالیز فسفات خاک گلدان ها در تیمارها.. 101

نمودار 4-19- آنالیز فسفات گیاه در تیمارها.. 101

نمودار 4-21- بقا باکتری در حامل‏ و رقت‏های مختلف در مدت 90 روز   108

نمودار 4-22- بقا باکتری در حامل‏های مختلف در مدت 90 روز.. 109

نمودار 4-23- بقا باکتری درمدت زمان 90 روز‏ و رقت‏های مختلف   109

 

 

فهرست شکل ها  

عنوان                                                  شماره صفحه

شکل 1-1- تغییر و تبدیلات فسفر خاک توسط باکتری ها. 11

شکل 1-2- مکانیسم های انحلال فسفات توسط باکتری. 14

شکل 1-3- تاثیر باکتری های حل کننده فسفات روی گیاهان. 16

شکل 1-4- لیگنیت. 30

شکل 1-5- گیاه تربچه. 31

شکل 1-6- تربچه نقلی یا چهار فصل. 34

شکل 3-1- تیمارهای فرموله شده از لیگنیت، سویا، خاک فسفات   44

شکل 4-1- کشت تازه از سویه روی محیط pvk. 54

شکل 4-2-کشت روی محیط pvk. 54

شکل 4-3- مقایسه ظاهری تیمار فرمول با کنترل. 90

شکل 4-4- تیمارهای بکارگرفته شده در گلدان ها در هفته اول و دوم   102

شکل 4-5- مقایسه ظاهری تیمارها با کنترل. 102

 

 

 

 

چکیده

مصرف بی رویه کودهای شیمیایی موجب عدم تعادل عناصر و مواد غذایی موجود در خاک، کاهش بازده محصولات کشاورزی و به خطر افتادن سلامت انسان­ها و دیگر موجودات زنده شده است. به همین علت امروزه استفاده از کودهای زیستی مورد توجه قرار گرفته است. باکتری­ های حل کننده فسفات برای افزایش فراهمی فسفر مورد نیاز گیاه کارآمد به نظر می رسند. با توجه به اینکه اغلب خاک های ایران آهکی بوده و در اقلیم‏های خشک و نیمه خشک هستند، وجود pH بالا، درصد زیاد کربنات کلسیم، کمبود مواد آلی و خشکی خاک باعث شده اند که جذب فسفر کمتر از مقدار لازم برای تامین رشد بهینه اغلب محصولات کشاورزی باشد، لذا هدف از این پژوهش بررسی تاثیر spp.  Streptomyces جدا شده از خاک بر انحلال فسفات به منظور تولید کود زیستی فسفاته می باشد. جهت حداکثر افزایش بقاء باکتری در ماده حامل از سطوح تلقیح مختلفی که شامل لیگنیت و مواد تکمیلی پودر سویا و خاک فسفاته با نسبتهای مشخص بود استفاده شد و این مواد حامل تلقیح شده تحت تنشهای دما، شوری، خشکی، pH و uv قرار گرفتند همچنین کلیه مواد حامل ساخته و تلقیح شده بطور جداگانه در یک بازه زمانی 90 روز از لحاظ بررسی بقاء باکتری سنجیده شدند. بهترین فرمول به دست آمده از تنشها در گلدان به کارگیری شد. همچنین تیمارهای دیگری نیز از لیگنیت با سطوح مختلف ساخته و با باکتری و بذر تربچه تلقیح شد و بقاء باکتری در بازه 24 ساعته اندازه گیری شد و بعد از آن در گلدان به کار گرفته شدند. با توجه به نتایج به دست آمده بهترین فرمول به دست آمده از تنش­ها و بازه زمانی 90 روز، فرمول لیگنیت + خاک فسفات 2% + سویا 1% تعیین شد و بعد از بکارگیری در گلدان بهترین نتیجه را نسبت به سایر مواد حامل و کنترل نشان داد و پارامترهای رشد گیاه تربچه و جذب فسفات گیاه را بهتر از تمامی مواد حامل و کنترل افزایش داده است. از بین تیمارهای ساخته شده و تلقیح شده به بذر تیمار شامل 200 گرم حامل + خاک مزرعه بهترین نتایج را نشان داد و بعد از به کارگیری تیمارها در گلدان نیز تیمار شامل 200 گرم حامل + خاک مزرعه بهترین نتیجه را نشان داد. این فرمول بهترین نتیجه را در پارامترهای رشد گیاه تربچه و جذب فسفات گیاه نسبت به سایر تیمارها نشان داد. در یک نتیجه گیری کلی، فرمول لیگنیت + خاک فسفات 2% + سویا 1% به عنوان فرمول نهایی و اصلی برای به کارگیری در آزمایشات بعدی و مقیاس مزرعه پیشنهاد می‏گردد.

 

کلید واژگان: باکتری‏های حل کننده فسفات،spp.  Streptomyces ، کود زیستی فسفاته، لیگنیت، پودر سویا، گیاه تربچه

 

 

مقدمه

طی چند دهه اخیر به علت افزایش جمعیت و تقاضای روزافزون برای مواد غذایی، مصرف کود های شیمیایی به منظور افزایش مقدار تولید در واحد سطح به شدت افزایش یافته است. استفاده از کودهای شیمیایی فسفاته تاریخچه دیرینه ای دارد و به انقلاب سبز و معرفی کودهای شیمیایی بر می گردد(ساریخانی و همکاران 1389، 13).‏‏‏ مصرف بی رویه کودهای شیمیایی موجب عدم تعادل عناصر و مواد غذایی موجود در خاک، کاهش بازده محصولات کشاورزی و به خطر افتادن سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده خواهد شد. نیاز به جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی زمانی احساس می شود که بدانیم علاوه بر آسیب های زیست محیطی ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی، محدود بودن منابع، افزایش قیمت تمام شده و تثبیت شدن قسمت اعظمی از کودهای فسفاته مصرفی به شکل غیرقابل استفاده برای گیاه نیز پیامدهای استفاده از این کودهای شیمیایی هستند(ساریخانی و همکاران 1389، 13).

ضرورت یافتن جایگزینی مناسب برای رهاسازی فسفات تجمع یافته در خاک زمانی بیشتر احساس می شود که  بر این امر واقف گردیم که منابع فسفات موجود در خاک  قابلیت تامین فسفات مورد نیاز گیاهان برای تولید بهینه تا صد سال را دارا می باشد. بنابراین کافی است که این منبع عظیم فسفر را به صورت قابل جذب و استفاده برای گیاه تبدیل نمود (Bashan 1998, 16). به همین علت امروزه استفاده از کودهای بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است که مکانیسم عمل آنها قابلیت جذب عناصر غذایی گیاه در خاک را افزایش می‏دهد. باکتری­ های حل کننده فسفات برای افزایش فراهمی فسفر مورد نیاز گیاه کارآمد به نظر       می رسند (Bashan 1998, 16). فسفر در خاک‌ها به دو شکل آلی و معدنی  وجود دارد اما غلظت فسفات محلول در خاک معمولاً خیلی پایین است (Bashan 1998, 16). قسمت اعظم میکرو ‏‏ارگانیسم‏های محلول کننده فسفات در ریزوسفر گیاهان متمرکز شده‌اند. میکروب‏های خاک توانایی تبدیل اشکال نامحلول فسفر به اشکال محلول را دارند. ترکیبات آلی و معدنی خارج شده از ریشه، باعث افزایش جمعیت میکروبی در اطراف ریشه می‌گردند . با توجه به اینکه میکروارگانیسم‏های محلول کننده فسفات در خاک به طور طبیعی وجود دارند و موجب افزایش فسفر قابل دسترس و تحریک رشد گیاه می‌شوند، اما تعداد آن‌ ها در خاک به اندازه کافی نیست تا با سایر میکروارگانیسم‏هایی که در ریزوسفر قرار دارند رقابت کنند. بنابراین تلقیح گیاهان با میکروارگانیسم‏های محلول کننده فسفات اثرات مفیدی دارد. باکتری­ های حل کننده فسفات طی سه مکانیسم تولید اسیدهای آلی، کلات کردن و واکنش های تبادل لیگاند موجب انحلال ترکیبات نامحلول فسفات می‏شوند. طی فرایند انحلال بخشی از فسفر محلول، توسط باکتری حل کننده فسفات استفاده می‏شود اما از آنجائیکه مقدار فسفر حل شده بیش از نیاز باکتری‏ها است لذا این مقدار آزاد می‏تواند در اختیار گیاه قرار گیرد. اغلب خاک‏های ایران دارای آهک و گچ بوده و این امر می‏تواند موجب تثبیت فسفر شود. در نتیجه فسفر جذب ذرات کلوئیدی خاک شده و از دسترس گیاه خارج می شود. بنابراین در غالب خاک‌ها از نظر مقدار فسفر کل مشکل وجود ندارد، بلکه مشکل، در دسترس قرار گرفتن آن می‌باشد. فسفر جذب عناصری مانند Ca²⁺، Fe³⁺  و Al³⁺ شده و باعث تشکیل ترکیبات نامحلول می‌گردد (Bhattacharyya and Jha 2012, 28).

[1]PGPR یا باکتری های تحریک کننده رشد گیاه، گروهی از باکتری‏های ریزوسفر هستند که به طور مستقیم (انحلال فسفات، تولید هورمون­ها…) و غیر مستقیم (تولید کاتالاز، سیانید هیدروژن و….) موجب افزایش رشد گیاه می شوند. با توجه به طیف گسترده اثرات مثبت برخی از باکتری­ های سودمند از قبیل تولید سیدروفور، تولید هورمون­ها و ویژگی بیوکنترلی آنها بر ضد قارچها و عوامل بیماریزا، متمرکز شدن بر تحقیقاتی که منجر به حصول چنین میکروارگانیسم های چند منظوره ای باشد بسیار مثمر ثمر خواهد بود، زیرا کودهای زیستی تلقیحات میکروبی هستند که علاوه بر افزایش جذب عناصر غذایی، موجب افزایش رشد گیاه می‏شوند، بنابراین با کاربرد سویه های PGPR  می‏توان چندین هدف را به طور همزمان دنبال کرد ((Boraste 2009, 1; Saharan and Nehra 2011, 21.

استفاده از ماده حامل مناسب در تولید یک کود زیستی با کیفیت بسیار مهم و ضروری است. ذغال­سنگ نارس[2]، ذغال­سنگ قهوه­ای[3]، چارکل[4]، گل یا لجن فشرده، کودهای مزرعه­ای و مخلوط خاک­ها می­توانند به عنوان یک حامل مناسب استفاده شوند. ذغال سنگ طبیعی و ذغال سنگ قهوه ای حامل­های بهتری برای کودهای زیستی هستند. الحاق میکروارگانیسم به ماده حامل باید به گونه ای باشد که قابل حمل و لمس راحت و تجزیه طولانی باشد و کمترین اثر را روی کود زیستی بگذارد. بر طبق تحقیقات هوبن[5] و سوماسه گاران[6] یک ماده حامل خوب برای تلقیح بذر، باید ارزان و به راحتی در دسترس باشد، علاوه بر این نباید برای سویه های باکتریایی و گیاه سمی باشد زیرا حامل می تواند روی بذر اثر بگذارد. همچنین حامل باید ظرفیت جذب رطوبت خوبی داشته باشد و به خوبی به بذر متصل شود و در نهایت حامل باید ظرفیت بافری و pH مناسبی داشته باشد و به راحتی بتوان آن را با اشعه گاما یا اتوکلاو استریلیزه کرد                 (Boraste 2009, 1).

باتوجه به اینکه در خاک های آهکی ایران که در اقلیم های خشک و نیمه خشک تحول پیدا کرده اند، وجود pH بالا، درصد زیاد کربنات کلسیم، کمی مواد آلی و خشکی خاک باعث شده اند که جذب فسفر کمتر از مقدار لازم برای تامین رشد بهینه اکثر محصولات کشاورزی باشد. لذا هدف از این پژوهش بررسی تاثیر   spp.  Streptomyces جدا شده از خاک بر انحلال فسفات به منظور تولید کود زیستی فسفاته می باشد.

[1] Plant growth promoting rhizobacteria

[2] Peat soil

[3] Lignite

[4] Charcoal

[5] Hoben

[6] Somasegaran

تعداد صفحه : 168

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       serderehi@gmail.com

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.

  *

[add_to_cart id=148607]

—-

پشتیبانی سایت :       

*         parsavahedi.t@gmail.com