لیست کامل فرهنگ لغت کوچه بازاری فارسی قسمت دهم

از جیب خوردن(در آمد نداشتن، از بس‌انداز خرج کردن)

چاله میدانی-صفت آدم های بی ادب و بی فرهنگ

جَلدی-بی درنگ-به چالاکی

چشم نداشتن برای دیدن کسی-تحمل نکردن کسی-از کسی بدش آمدن

دست پیش گرفتن-پیشدستی کردن-سبقت گرفتن

دلقک-شخص مسخره

 

چای دیشلمه-چای تلخ که با قند یا خرما و مانند این ها بنوشند
خر بی یال و دم-احمق-نادان

حساب و کتاب-نگا. حساب کتاب

دیزی پشت سر کسی بر زمین زدن-بی اعتنایی کردن به قهر کردن و رفتن کسی

حال آمدن دل-بازیافتن نشاط-برطرف شدن خستگی

در آش رشته گوشت دیدن-چیزی غیرمنتظره و دور از انتظار دیدن

رضایت دادن-در گذشتن از شکایت و دنبال کردن قضیه-قبول کردن

بلد-راهنما-کسی که راه را می شناسد
دل کسی را زدن-سیر شدن از چیزی-بی میل و رغبت شدن نسبت به چیزی یا کسی

گذری(دیدار کوتاه، سرپایی)

دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

تنه زدن-با تنه به کسی ضربه زدن
بازی در آوردن-بهانه آوردن-دبه در آوردن
زدن بر طبل بیعاری-خود را به بی دردی زدن

دوا شور کردن-شستن فرش با دوا

آتش‌پاره(شوخ و شنگ، فرز و چالاک، کرم شبتاب)

پا سوز-عاشق شیفته

آب برداشتن-هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن

خوب شدن-شفا یافتن-تندرست گشتن

خودکشی کردن-با رنج فراوان کاری را به پایان بردن

ارباب حجت-اهل منطق

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

دَم نقد-آماده-حاضر

دادار دودور-عِرض و ناموس زن-آلت تناسلی مرد-هارت و پورت

 
افتاده(فروتن، متواضع)

چِل-خل و دیوانه
جیره ی کسی را روی یخ نوشتن و جلو آفتاب گذاشتن-با کسی دشمنی کردن
زهره ی کسی آب شدن-سخت ترسیدن

رده-حرف زشت یا نامربوط

تغ تغ-صدای برخورد دو چیز به هم

اسم شپش کسی منیژه خانم بودن-خودبزرگ‌بینی احمقانه داشتن

آروغ بی‌جا زدن(نابه‌جا سخن‌گفتن، نسنجیده کاری کردن)

چین خوردن-چروک شدن

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

پول ساز-کسی که کارهایش موجب در آمدن پول بسیار شود

تو کَت کسی نرفتن-زیر بار نرفتن-نپذیرفتن

زهرمار خان-ترش رو-اخمو

خوب کردن-درمان کردن-شفا دادن

پشت بند-به دنبال-در ادامه-چیزی که پس از چیز دیگری بنوشند یا بخورند

روزه ی گنجشک-روزه ی کله گنجشکی
پا نوشت-زیر نویس-آن چه که در پایین صفحه می نویسند
به کوچه ی علی چپ زدن خود-خود را به آن راه زدن-خود را به نادانی

افسرده‌بیان-بی‌هوده و بی‌مزه‌گو

پول چای دادن-انعام دادن

جد و آباد درآوردن و گفتن-دشنام دادن-ناسزا گفتن

 

 

دل کسی را زدن-سیر شدن از چیزی-بی میل و رغبت شدن نسبت به چیزی یا کسی

اخت شدن با کسی-مانوس شدن با کسی

ابوطیاره(اتوموبیل کهنه و فرسوده)

چاسان فاسان-آرایش-بزک
باد آورده-مفت و رایگان-آنچه که بدون زحمت بدست آید

جُل-پوششی که روی اسب و خر می اندازند-لباس کهنه-میوه های بته ی مرده

دیگجوش-خوراکی مانند آش که در شب های جمعه و عید می پختند

جا افتاده-آدم متین و با تجربه

اشهد را گفتن(برای مرگ آماده شدن)

تو حرف کسی دویدن-حرف میان حرف آوردن-حرف کسی را قطع کردن
حلاجی کردن-بررسی کردن-به تفصیل توضبح دادن

زلف گذاشتن-موی خود را بلند کردن

تک پا راه رفتن-بی سر و صدا راه رفتن-کنایه از چابکی
خُل-نیمه دیوانه-سفیه
آبِ جو(ب)(مال دنیا، هرچیز فراوان و بی‌ارزش)

اسرار مگو-حرف‌های ناگفتنی

پیش فنگ-جلوی رو قراردادن تفنگ به طور عمودی

از هفت دولت آزاد بودن-شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن

بجا آوردن-شناختن-دریافتن

در رفتن با کسی-رفع اختلاف کردن با کسی-آشتی کردن

خبط کردن-اشتباه کردن-به خطا افتادن
جانب کسی را گرفتن-از کسی پشتیبانی کردن

دختراندر-نادختری-دختری که از شوهر یا زن دیگری باشد

حالا حالاها-مدت دراز

دلبخواهی-دلبخواه

خوش صحبت-شیرین زبان-خوش کلام

 

خواستگار-کسی که به پسندیدن و گُزیدن دختر یا زنی می فرستند

تو دو کشیدن-کسی را وارد کاری کردن

زیر مهمیز کشیدن-به کار سخت واداشتن و بهره برداری کردن
 

 

 

پنج تن-محمد-علی-فاطمه-حسن و حسین

 

تفنگ در کردن-تیراندازی با تفنگ

اجاق‌کور(نازا، بی فرزند)

بجا-شایسته-در هنگام مناسب

ترور کردن-کشتن به دلیل سیاسی

خدا گرفته-بدبخت شده-به عذاب خدا گرفتار شده

پا انداز-آن که وسایل عیش و عشرت دیگران را فراهم آورد-جاکش- فرش جلوی در ورودی
پشم و پیله ی کسی ریختن-ناتوان شدن کسی-از میان رفتن ابهت کسی
خاله گردن دراز-شتر-آدم فضول که در هر کاری سرک می کشد

خاله زنک-زن امل و دنیا ندیده-بی سواد و عامی-کسی که همواره درباره ی دیگران حرف می زند

آب بستن در چیزی-آبکی و رقیق کردن

جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

در هچل انداختن-به درد سر انداختن-به مخمصه انداختن

 

چشم و گوش باز-کسی که همه چیز را می فهمد-آگاه و با تجربه
دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی

از زبان کسی مو در آمدن(کنایه از فرط تکرار و بی‌نتیجه بودن سخنی است)

خز گیر آوردن-نگا. خر گرفتن کسی
پیزر در جوال گذاشتن-در فریبکاری مهارت داشتن
چادر-پوشش زنان مسلمان ایرانی که پارچه ای است نیم دایره که دنباله ی آن تا پشت پا می رسد

تمام عیار-کامل-خالص-بدون نقص

پر گو- پر چانه
جان کندن-رنج بسیار بردن-با سختی فراوان کاری را انجام دادن

 
تنقل انداختن-جا خوش کردن-پلاس شدن

چوغ-چوب

پس کسی برآمدن-حریف کسی بودن

خیز-ورم-آماس

اوضاع کسی را بی‌ریخت کردن-زندگی کسی را آشفته کردن-کاسه کوزه‌ی کسی را به‌هم ریختن

انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)

انسان بودن(شریف و درست بودن)

بهم رسیدن-به وصال هم رسیدن

از خرس مویی کندن-از مردم خسیس چیزی درآوردن-هرچند ناچیز باشد

از زمین سبز شدن(ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن، به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن)
به هم زدن-قطع رابطه کردن
چادر درانی-جلوگیری از رفتن زن مهمان

آلا گارسون-اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران

زبان به چیزی باز کردن-چیزی را بر زبان آوردن

حنز پنزر-نگا. خرت و پرت

خیساندن-در آب فرو بردن-در آب گذاشتن-خیس کردن

تا گلو زیر بار قرض بودن-قرض بسیار داشتن

بد معامله-آن که در معامله ناراستی کند

امان کسی را بریدن(کسی را درمانده و بیچاره کردن)

دلنگ و دلنگ-صدای زنگ و ناقوس

به خون کسی تشنه بودن-کینه ی کسی را سخت در دل داشتن-با کسی سر جنگ داشتن

به چشم-اطاعت می شود
حق کسی را کف دست کسی گذاشتن-کسی را به سزای کار خود رساندن
خوش خوراک-نگا. خوش خور

 

چشم چرانی-هرزه نگاهی-به رن و دختر مردم نگاه کردن

زیر آب-مجرایی در ته مخازن آب برای خالی کردن آن ها
حرف کسی شدن با کسی-با کسی مشاجره پیدا کردن

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

با خدا-خداشناس-مومن

الف شدن اسب(هر دو پا بلند کردن اسب)

دفتر روزنامه-دفتری که در آن ریز همه ی داد و ستدهای روزانه را ثبت می کنند

دم به خمره زدن-باده گساری کردن-شراب خوردن

آقادایی را جنباندن-حرکتی به خود دادن
تاج گل به سر کسی زدن-کار نیکی در حق کسی کردن

زُل-خیره

دو قورت و نیمش باقی بودن-با وجود بهره بردن فراوان هنوز ناسپاس بودن

دست نگاه داشتن-توقف کردن در انجام کار-معطل شدن و منتظر ماندن
دَنگال-جادار-بسیار فراخ
چلک بازی-بازی الک دولک

زدن بر طبل بیعاری-خود را به بی دردی زدن

چاقوکشی-عربده کشی و حمله با چاقو

زاغ سیاه کسی را چوب زدن-پنهانی مراقب کسی بودن

زیر سبیل کسی را چرب کردن-رشوه دادن به کسی

دست بلند کردن-بالا بردن دست به نشانه ی آمادگی پاسخ گویی-اعلام رای و نظر

بابا ماما-همه کاره ی محل-بزرگ لوطیان

رو دست کسی بلند شدن-از کسی پیشی گرفتن-با کسی رقابت کردن

بی سکه کردن-بی ارزش کردن-بی اعتبار کردن

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

اجابت کردن معده(قضای حاجت)

خالی بند-چاخان-دروغ گو

رشته ی کلام به دست گرفتن-آغاز به سخن کردن-سخن را دنبال کردن

چهار دستی-فراوانی

جنسی-آن چه که به سکس مربوط باشد

زبان بسته-برای تحقیر به آدم های بی عرضه یا کم آزار گفته می شود

 

آهو چشم-معشوق-شاهد
آنجا رفتن که عرب نی انداخت-به جایی دور و بی‌بازگشت رفتن
دانه ی درشت برچیدن-به دستمزد کم قانع نبودن

آخر‌دست (سر)(بالاخره، سرانجام)

دست بر قضا-از قضا-به طور غیر منتظره-ناگهان

داماد-مرد تازه زن گرفته

چوب به سوراخ زنبور کردن-شوراندن و تحریک کردن عده ای

پاچین-دامن زنانه

دلقک بازی-مسخره بازی

به کرسی نشاندن حرف-سخن خود را تحمیل کردن-مقصود خود را ثابت کردن
پَرپَر زدن-به سختی جان کندن-بی تابی بسیار کردن

بچه بازی-لواط-کارهای کودکانه-ساده انگاشتن کار

در تاریکی رقصیدن-در غیبت کسی رجز خواندن و ادعای بی خود کردن

بته مرده-بی اصل و نسب-بی کس و کار

درجه-تب سنج-مرتبه ی نظامی
حرف تو حرف آوردن-سخن کسی را قطع کردن-مطلب دیگری را پیش کشیدن

پاشنه بخواب-کفش راحتی
آب رفتن زیر پوست کسی-پس از لاغری کمی فربه شدن
 

 

خَرخَری کردن-حرکات ابلهانه از خود درآوردن-خل بازی درآوردن

 

دلی از عزا درآوردن-پس از مدت ها گرسنگی غذای مفصل خوردن-به خوشی ساعتی را گذراندن
الدرم بلدرم کردن-بد و بیراه گفتن-ناسزا گفتن
بی تفاوت-بی اعتنا

افتادن دست-از فرط کار زیاد در دست‌های خود احساس خستگی بسیار کردن

پا روی پا بند نشدن-بسیار خوشحال بودن

خدیجه خبرکش-خبر چین و دو به هم زن

تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

پیش بُر-کسی که زود کار را پایان می دهد

این پهلو آن پهلو شدن(این دنده آن دنده شدن، غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر)

خلاف-جرم

بی جا-نامناسب-بی مورد

خاطر نشان کردن-یادآوری کردن-تذکر دادن

جز جگر زده-نفرینی است به معنی دل سوخته بر اثر اندوه و مصیبت-گرفتار به بلا

زهرآب ریختن-ادرار کردن-شاشیدن

چهار پادار-کسی که حیوانات باربر دارد و با آن ها کار می کند

تفنگ شکاری-تفنگ ویژه ی شکار

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

ازخودراضی-متکبر-خود پسند

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

پیشدستی-بشقاب کوچک-زیر دستی

بی سواد-آن که نمی تواند بخواند و بنویسد-نادان و بی معلومات

پیاز کسی کونه کردن-ماندگار شدن در جایی-میخ خود را کوبیدن

رگ خواب-نقطه ی ضعف-راه تسلط بر کسی

خرج راه-هزینه ی سفر

زبان پس قفا-نوعی گل است

ریق رحمت را سر کشیدن-ریغ رحمت را سر کشیدن
افتادگی-پریشانی-احتیاج
پَرت-بی معنی-مزخرف-دور افتاده-خلوت

آشنا روشنا(دوست آشنا)

پوست انداختن-از سختی چیزی به ستوه آمدن

انگشت روی چیزی گذاشتن(موضوعی را مورد توجه قرار دادن)

جان کسی به نانش بسته بودن-بسیار خسیس بودن که حاضر باشد جان بدهد نان ندهد

حاملگی-آبستنی

جا خالی دادن-در بازی هایی مانند والیبال و فوتبال توپ را به جایی انداختن که دست یازیگر حریف به آن نرسد

اتوکشیده-با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب

در پوست کسی رفتن-سخت مزاحم کسی شدن-از کسی بد گفتن

آمد نیامد داشتن(روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست)

پا سوخت-پا بد-بد شانس

خر پاپو-وسیله ای دارای چرخ برای آموزش راه رفتن به کودکان نوپا

احوال گرفتن-جویای حال شدن

آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)
افندی پیزی-به‌ظاهر شجاع و در واقع ترسو-پهلوان پنبه

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن
پَلِه-پول

الدنگ-بیکاره-مفتخور-بی‌غیرت
خیال کسی را راحت کردن-موجب اطمینان خاطر کسی شدن-به کسی جواب رد دادن

دختراندر-نادختری-دختری که از شوهر یا زن دیگری باشد

زبان به دهان نگرفتن-پیوسته گریه کردن-آرام نگرفتن

آجیل دادن(رشوه دادن، حق و حساب دادن)

رسوایی بالا آوردن-کاری مایه ی رسوایی و شرمساری کردن

اول چلچلی(تازه به چهل سالگی رسیدن (اول بلوغ و خوشی))

رَکَبی گفتن-به کسی متلک و حرف درشت گفتن

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

تف توی یخه ی خود انداختن-خود را بد نام کردن

جِر دادن-پاره کردن-در مقام تهدید نیز می گویند

ابزارفروشی-فروشگاه وسایل خاص و ابزار یدکی
بی سیرت-بی آبرو

خرده مالک-مالک زمین کشاورزی کوچک

اختلاط کردن(بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن)

حقوق بگیر کس-ی که ماهانه دستمزد می گیرد

پا افتادن-اتفاق افتادن-پیش آمدن

چیزی را در کوزه گذاشتن و آبش را خوردن-بی ارزش و اعتبار اعلام کردن چیزی

خبرچینی کردن-سخن چینی کردن-خبر از جایی به جایی بردن-جاسوسی کردن

پیله-مو

آستین بالا زدن(آماده شدن، به کاری برخاستن، پا پیش گذاشتن)

باد زدن-با ایجاد جریان هوا خنکی یا اشتعال پدید آوردن
دستمالی-دست مالیدن

پِی-دنبال

دست نشانده-زیر دست-مطیع-فرمان بردار

زیاده روی-افراط-اسراف

باب-مرسوم-معمول

اوا خواهر(مرد زن‌نما، مردی که علائق زنانه دارد)

جا دکمه-سوراخی که دکمه ی لباس در آن جا می گیرد

ازقحطی‌درآمده-گرسنه‌چشم-آدم ندید‌بدید

دیر کرد-تاخیر-تعویق

ارزانی-بخشیدن-دادن

خنِس و فنِس-گرفتاری و ناراحتی

دیم کار-کشاورزی که کشت خود را دیم زراعت می کند

 

این پهلو آن پهلو شدن-این دنده آن دنده شدن-غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر

خوش قلق-رام-خوش خوی

چشم چیدن-چشم زخم را دفع کردن

خوابیدن-خراب شدن-فرو ریختن
احدالناس-کسی-فردی

 

دل و حوصله-آمادگی-حاضر بودن برای انجام کاری-شور و اشتیاق
برفک-دانه های سفیدی که در دهان نوزادان پدید می آید-بخار یخ بسته-نقطه های سفید روی تصویر

پا به فرار گذاشتن-گریختن
از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)

دست به دست گرفتن-از یکدیگر پشتیبانی کردن

به پای کسی زحمت کشیدن-برای کسی زحمت کشیدن

خوش سر و زبان-خوش سخن-شیرین گفتار-حراف

زیر رکاب کشیدن کسی-کسی را مطیع و تابع ساختن

دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن

از دست دادن-گم کردن

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

 

حشل-خطر

راه باز است و جاده دراز-اگر می توانی به قصد خود عمل کن

چارقد-روسری زنانه

تخته کردن-تعطیل کردن-بستن-از رونق و اعتبار انداختن

ازرق-چشم زاغ

زار زدن-سخت گریه کردن

آب از گلو پایین نرفتن(غصه و ناراحتی شدید داشتن)

خفتی-نوعی گردن بند از جواهرات-شلواری مانند چاقچور ولی بدون جوراب

دَم ِ پَر کسی رفتن-نزدیک کسی رفتن-به کسی پناه بردن

د ِ ؟-واقعن ؟-راستی ؟

چله نشینی-خانه نشینی

زدن به هر دری-برای رسیدن به مقصود به هر جا و هر کسی متوسل شدن

استخوان لای زخم گذاشتن(بلاتکلیف گذاشتن، کاری را کش دادن)

پا برهنه-بدون کفش

تپق زدن-بیرون شدن بی اراده ی کلمه از زبان-چیزی جز مقصود گفتن

زیر جامه-زیر شلواری
دست کسی را توی حنا گذاشتن-کاری را به کسی تحمیل کردن

از بز حرام‌زاده‌تر(سخت‌گریز و حیله‌گر)

از خرس مویی کندن(از مردم خسیس چیزی درآوردن، هرچند ناچیز باشد)

 

جز جگر-سوختگی دل بر اثر اندوه و مصیبت
پیش پا افتاده-کم ارزش-حقیر-معلوم-آشکار

 

جای کسی را خالی کردن-در جایی از کسی یاد کردن و آرزو کردن که کاش می بود

این کلاه آن کلاه کردن(قرضی را با قرض دیگری پرداختن، از ریش برداشتن روی سبیل گذاشتن، کلاه تقی را سر نقی گذاشتن)

به حق چیزهای ندیده و نشنیده-پس از شنیدن حرفی یا دیدن چیزی تعجب آور می گویند

به مفت نیارزیدن-هیچ ارزشی نداشتن

آکَل-آقای کربلایی

دو راهی-آن جا که راه دو شاخه می شود
چل و چو-خبر دروغ-شایعه

جیغ کشیدن-نگا. جیغ زدن

زرد گوش-بی رگ-ترسو
دست به کار نرفتن-حال کار کردن نداشتن-برای کار بی حوصله بودن

ریغ افتادن-اسهال گرفتن-به تر و ور افتادن

خوش محضر-شیرین سخن-خوش مجلس

از پشت کوه آمدن-بی‌خبر از آداب و رسوم بودن-دهاتی بودن

پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

دست پخت-شیوه ی پختن-هنر پختن

ریختن مو-سخت وحشت کردن

آب آتش زده-اشک

راست راست-آشکار و علنی-بی پروا
دیگ بار گذاشتن-گذاشتن دیگ غذا بر اجاق